Stedendriehoek

‘Los liggende’ bommen en vast liggende boten

DEVENTER – De waterstand van de IJssel is nog steeds onverminderd laag. De oevers zijn inmiddels duidelijk zichtbaar, evenals een lading afval, plastic, fietsen en bommen. Bommen? Tja, in een hanzestad als Deventer liggen bommen aan de oevers. Soms wordt er een gevonden bij graafwerkzaamheden om deze vervolgens met een flinke plof onschadelijk te maken.

Met de lage waterstand komen er meer bommen aan de oppervlakte. De meningen over het gevaar van de, vaak, 500-ponders liggen ver uiteen. Bomexperts pleiten voor actief zoeken naar bommen uit de Tweede Wereldoorlog, terwijl Rijkswaterstaat stelt geen geld en mankracht te hebben voor extra patrouilles en alleen extra grondonderzoek verricht bij bouwplannen. “Het lage water vergt al extra mankracht en daarbij is door personeelsverloop veel kennis verloren gegaan over de locaties waar veel oorlogsmateriaal onder water ligt.”

Vooral bij Deventer en Zutphen zijn veel 500-ponders gevallen tijdens de oorlog. Bomexperts zeggen dat het water de bommen afremde, waardoor deze dicht onder de bodem liggen als zij niet zijn afgegaan. Dit in combinatie met het lage water, waardoor schepen dicht langs de bommen varen, zou een realistisch gevaar zijn voor een bom om te ontploffen. De Explosieven Opruimingsdienst Defensie geeft aan dat extra controles niet tot haar verantwoordelijk horen. “Wij komen wel in actie als de explosieven daadwerkelijk zijn gevonden. Dan maken wij deze onschadelijk.”

Terwijl de een stelt dat de bommen een reëel gevaar zijn, zeggen schippersverenigingen dat de kans op ontploffing zeer klein is. Zo zegt Erik Schultz: “De oorlogsrestanten liggen er al meer dan 70 jaar en we hebben al vele lage waters meegemaakt en er zijn vele ankers uitgegooid. Ik heb het niet onderzocht, dus ik zeg niet ‘nooit’, maar in mijn herinnering is het nooit mis gegaan.”

Boten kunnen niet naar winterbeurt
In tegenstelling tot andere jaren rond deze periode ligt de Deventer jachthaven nog vol met boten. Voor sommige boten is dit geen probleem, zoals de grotere jachten, maar ook kleinere plezierbootjes die niet zijn opgewassen tegen het winterweer, liggen vast in hun zomerstek. Dit komt doordat de trailerhelling niet bereikbaar is door het lage water. De route naar de winterstalling verloopt via de Prins Bernhardsluis, die door de lage waterstand van 72cm boven NAP niet kan schutten. Dit kan bij 1.10 m boven NAP en het is niet te voorspellen wanneer het waterpeil voldoende is gestegen.