Entertainment

Grimmige documentaire over een maatschappij die alles ziet

APELDOORN – Waar we zijn, met wie we communiceren, wat we kopen en hoe gezond we zijn – er wordt op grote schaal informatie over ons verzameld en vastgelegd, zowel online als offline. Wat wordt er met deze gegevens gedaan en hoe zit het met het toezicht op onze privacy? Het angstaanjagende Total Trust, de tweede film van het Movies that Matter On Tour seizoen, laat zien hoe de digitale controle in China na de coronapandemie verder werd uitgebreid naar een 24/7 staatstoezicht en luidt alarm over het toenemende gebruik van surveillance-instrumenten over de hele wereld – zelfs door democratische regeringen zoals die in Europa.

De laatste jaren voelt de Chinese regering zich bedreigd door toenemend activisme en de publieke verontwaardiging over de economie en het groeiend aantal sociale problemen. Om dit tegen te gaan is het staatstoezicht uitgebreid met een hoogtechnologisch systeem dat gebruik maakt van onder andere biometrische data als irisscans, stem- en bewegingsherkenning en een puntenprogramma dat gedrag beloont of afkeurt. Iedereen is hieraan onderworpen, speciaal de mensen die vanwege hun kritisch denken een bijzonder doelwit van de overheid zijn, zoals advocaten en journalisten.

Total Trust

Total Trust vertelt het verhaal van drie vrouwen en hun gezinnen die strijden voor rechtvaardigheid in een land waar surveillance en sociale controle overal aanwezig is. De documentaire laat zien welke impact dit heeft op het dagelijks leven en onderzoekt de veranderingen in sociaal gedrag, als gevolg van een alziende maatschappij. Regisseur Jialing Zhang woont in de Verenigde Staten en regisseerde Total Trust op afstand. Voor de samenwerking met de lokale cineasten en activisten werden strikte communicatieprotocollen gehanteerd, waaronder het gebruik van gecodeerde berichten, bijnamen en simkaartvrije telefoons die niet konden worden gevolgd. ‘De politie leeft in je hoofd,’ zegt Zhang, ‘want dit verhoogde toezicht is overal aanwezig: op je telefoon, op je computer, wanneer je een bericht stuurt naar je familie. Je denkt altijd twee keer na voordat je iets op WeChat plaatst. Het blokkeren van je account veroorzaakt zo veel ongemak omdat je het voor alles gebruikt, van communiceren tot het doen van betalingen.’

Niet alleen in China

Om demonstranten in de gaten te houden grijpen de autoriteiten in Nederland ook steeds meer naar allerlei surveillancemiddelen. De politie zet drones, camera’s en ID-controles in tijdens demonstraties, verzamelt gegevens van sociale media en gaat onaangekondigd bij activisten op huisbezoek. Mensenrechtenorganisatie Amnesty maakt zich hier al langer zorgen over en publiceerde dit jaar het onderzoeksrapport ‘Ongecontroleerde macht’ over de onrechtmatige ID-controles tijdens vreedzame demonstraties en het gebrek aan toezicht hierop. ‘Wereldwijd rollen regeringen op verschillende niveaus publieke surveillances uit in naam van de publieksveiligheid of de volksgezondheid, vooral sinds de pandemie,’ zegt Zhang. Dat is iets wat we met deze film ook hopen te bereiken: het gaat niet alleen over China. We willen dat het publiek naar hun eigen land kijkt. Deze film gaat over het potentiële gevaar van technologie in de handen van ongecontroleerde macht en bedrijven.’

Filmavond

Total Trust draait éénmalig in GIGANT. De voorstelling begint met een optreden van visueel audio-artiest René van Commenée. Na afloop van de film volgt een nabespreking in de zaal. De film wordt vertoond op dinsdag 14 november om 20.00 uur. Tickets zijn te koop bij GIGANT, Nieuwstraat 377 in Apeldoorn of online via www.gigant.nl. Telefonisch reserveren kan ook: 055-5216346. Ticketprijs CJP: €5,-.