Entertainment
APELDOORN – Het is de tijd dat buurthuizen en verenigingen overal in de samenleving weer ’s avonds hun bijeenkomsten organiseren, zo aan het begin van een nieuw seizoen. Dat geldt ook voor Dialectkoor Apeldoorn. Nieuwsblad Stedendriehoek sprak met voorzitter Gerard Linthorst, en luisterde mee op een repetitieavond.
De zaal is goed gevuld, een stuk of 20 à 25 mannen, allemaal 55+, de meesten geboren en getogen in Apeldoorn. Ze zingen uit volle borst in het Apeldoornse dialect, de muziek komt van een accordeonist en het koor wordt geleid door een jonge dirigente van het conservatorium. Ze geeft wat aanwijzingen: hier mag het wat nadrukkelijker en luider, en vergeet daar niet de s in Geldersland. Iedereen heeft de tekst voor zich, geschreven in het dialect, in plat Apeldoorns. Dat onderscheidt zich sterk van onze Nederlandse standaardtaal. Voor een niet-Apeldoorner is het even gissen, maar ‘Darrepien’ betekent toch echt dorpje.
Een paar dagen eerder lichtte voorzitter Gerard Linthorst het een en ander toe in een gesprek met deze krant. Wat ís dat nou, dat Apeldoornse dialect? Gerard vergelijkt het met plat Duits. “Apeldoorns is een Nedersaksisch dialect. Nedersaksisch moet je een beetje vergelijken met plat Duits. Als wij plat praten, dan verstaan de Duitsers ons ook. Vandaar de term Nedersaksisch. Het taalgebied gaat van Arnhem-Nijmegen naar boven toe, naar Twente, Drenthe, tot in het westen van Duitsland. En binnen dat grotere Nedersaksische taalgebied is toch ieder dorp en iedere stad uniek. Je hebt Klarenbeek, Deventer, Zutphen en Apeldoorn. Dat zijn verschillende dialecten. Deventers is duidelijk anders dan Apeldoorns. Maar ook dat is een Nedersaksisch dialect.”
Cultureel erfgoed
Dialectkoor Apeldoorn wil dit culturele erfgoed bewaren voor de toekomst. Het is niet alleen de taal, maar ook de verhalen, het unieke karakter van Apeldoorn en de geschiedenis van de regio. De mannen van het koor gaan uniform gekleed als er een optreden is. Enthousiast vertelt Gerard over de Open Monumentendag in september. “We stonden voor de Oranjerie. Geweldig mooie dag. Alleen het was bloedje heet, echt heel erg heet en toen we net drie liedjes hadden gezongen kwam de orgelman. Die heeft ook een vergunning, en moet zijn brood daar verdienen. Maar als hij te dichtbij staat dan kun je niet meer zingen. Wij zijn toen even gestopt om te gaan lunchen, daarna was hij weer weg. Dat was even een bottleneck. Maar verder hebben we daar heerlijk gezongen.”
Het koor zingt op kerstmarkten, later dit jaar, maar daarnaast ook op gewone markten. Bijzondere doelgroep zijn de ouderen in verzorgingshuizen. Veel van deze mensen zijn aan het dementeren, maar de liedjes van vroeger kennen ze nog. Ze worden tijdens zo’n optreden actief bij het gebeuren betrokken, omdat anders vaak de aandacht verslapt. Gerard vertelt: “We hebben iets bijzonders bedacht: een herinneringenkoffer. Daar zitten allemaal attributen in van vroeger. Een stukje klokzeep bijvoorbeeld, of een stoffen popje. Al die objecten zijn genummerd en zo gekoppeld aan een nummer uit ons repertoire. Op die manier komt het tot leven en genieten ook de mensen met dementie van het optreden en de nostalgie die het oproept.”
Tien jaar
Dialectkoor Apeldoorn bestaat nu ruim tien jaar. In januari 2013 werd het opgericht. Reden voor een feestje dus. Het koor is nog altijd op zoek naar nieuwe leden. Het maximum is 40; ze zitten nu op 29. Nieuwe mensen zijn van harte welkom. Jong mag, oud mag, gekleurd of niet, het maakt niet uit. Ook als je niet met het dialect bent opgegroeid kun je meedoen. Gerard: “Als we oefenen met zingen en je zit of staat naast iemand die dat goed doet, dan doe je zo mee. De melodietjes van vroeger zitten allemaal wel in je hoofd. Er zijn bij ons maar weinig mensen die muzieknoten kunnen lezen. We hebben een boek voor ons, waar de tekst in het dialect in staat. Ben je de tekst even kwijt, pak je hem ook zo weer op. Heel makkelijk, het is allemaal laagdrempelig.”
Als laatste benoemt hij dat zingen iets doet met je gemoed. Als je een keer een rotdag hebt, maar je gaat toch zingen die avond, voel je je daarna weer beter. Het kan dus haast therapeutisch werken. Ook het contact met de andere koorleden draagt daar aan bij. Samen zingen met anderen, het kan weer nu de coronacrisis achter ons ligt. Boodschap van de voorzitter: “Kom er bij, zingen maakt blij!” Als u dat in het dialect kan zeggen hebt u alvast een streepje voor!
