Stedendriehoek
De gemeenteraad buigt zich donderdag over een ‘hot item’, dat nochtans door corona een beetje op de achtergrond was geraakt: wel of geen consumentenvuurwerk meer met de jaarwisseling.
Het college heeft een notitie voorbereid waarin vijf uitgewerkte scenario’s zijn opgenomen die leiden tot een afsteekverbod van consumentenvuurwerk. Drie ervan gelden al voor dit jaar, één voor volgend jaar en één voor over drie jaar. De vuurwerkdiscussie laaide in het najaar van 2019 op in de raad en kon in coronatijd even ‘in de opslag’, door het landelijk vuurwerkverbod van afgelopen oudejaarsavond. Maar nu is de tijd gekomen voor een eventuele wijziging van de Algemene plaatselijke verordening op dit punt. De meningen hierover binnen de raad lopen flink uiteen, dus het belooft een explosieve Politieke Markt te worden…
Hessel Dooper, Gemeenteraadslid CDA. Foto Rob Voss – www.robvoss.nl
Hessel Dooper, raadslid voor het CDA, was anderhalf jaar geleden, in oktober 2019, in de gemeenteraad de initiatiefnemer voor afschaffing van het consumentenvuurwerk. “Omwille van de gezondheid, letselschade en ook de rust onder huisdieren. Juist in 2019 laaide de nationale en lokale discussie rond vuurwerk flink op en werd er volop gesproken over vuurwerkvrije zones. Wat het CDA betreft verdwijnt het particulier afsteken van vuurwerk echter helemaal, en liefst zo snel mogelijk.”
Dooper en zijn fractie belegden destijds een bijeenkomst, waarbij een uitgenodigde oogchirurg met schrijnende voorbeelden van letselschade kwam. Dooper bracht vervolgens een motie in de gemeenteraad om per direct te stoppen met het afsteken van consumentenvuurwerk; deze motie werd met een meerderheid aangenomen, maar bepaald niet unaniem. Die uitslag was in principe een goede aanleiding om er nog eens even stevig over door te praten, maar toen kwam corona. Dooper knikt: “Het landelijke verbod van de voorbije jaarwisseling zorgde ervoor dat we de lokale discussie nog even konden opschorten, maar nu moeten we aan de slag met het ideale scenario.”
Er wordt donderdag in de raad naar vijf mogelijke scenario’s gekeken, waarvan er drie voor afschaffing van consumentenvuurwerk nog dit jaar zijn. Dooper: “Wij kiezen voor een onmiddellijk verbod op het afsteken door particulieren, die – vermoeid of met een slok op – knoeien met de veiligheidsvoorschriften. Dan opteren wij duidelijk voor vuurwerkshows op diverse plaatsen in de gemeente Apeldoorn, dus ook in de dorpen, waarvan de organisatie ligt bij gespecialiseerde vuurwerkverenigingen. Want wij zijn echt niet tegen een feestje, hoor!”
Want wanneer het vuurwerk in de handen van de specialisten wordt gelegd, zo zegt Dooper, ‘boeken we maatschappelijke winst’. “Minder overlast, minder inzet van de zorg en minder letselschade. En laten we alstublieft met z’n allen ophouden met het belagen van hulpverleners, mocht het toch nog fout gaan.” Met de ‘heropening’ van het vuurwerkvraagstuk tijdens de Politieke Markt van donderdag, verwacht het CDA-raadslid overigens geen herhaling van zetten ten opzichte van najaar 2019. “Ik weet dat er op het ogenblik bijvoorbeeld meer beweging zit in de VVD, die destijds tegen mijn motie stemde, richting ons standpunt. We gaan het zien.”
Sunita Biharie, fractievoorzitter van de SP. Foto Rob Voss www.robvoss.nl
Sunita Biharie, fractievoorzitter van de SP, kan zich niet vinden in de vijf scenario’s die het college aan de gemeenteraad voorstelt. Het afsteken van siervuurwerk mag voor haar blijven. Voor Biharie en haar fractie moet er in Apeldoorn dan ook geen lokaal beleid op worden gemaakt. “Dit is iets voor de landelijke politiek. De politie heeft ook aangegeven dat er onvoldoende capaciteit voor handhaving is op dit punt. Bovendien: je gaat goedwillende senioren bij een verzorgingshuis toch niet hun sierpotje met oudjaar afpakken?”
Biharie vindt een algemeen vuurwerkverbod ook onrealistisch: “Afgelopen jaarwisseling gold er een landelijk verbod, maar er werd nog steeds vuurwerk afgestoken. Dat ga je niet voorkomen. Daarnaast hebben wij niet de bevoegdheid om vuurwerkhandelaren de verkoop van hun waren te verbieden. En wél de verkoop van vuurwerk maar het vervolgens niet mogen afsteken, dat kán niet!”
De SP stelt dan ook voor om een positieve vuurwerkcampagne te starten in Apeldoorn. “Goede voorlichting geven aan jongeren en iedereen, hoe verantwoord met vuurwerk om te gaan zodat iedereen er ook van kan genieten. Zo versterk je de sociale cohesie. Het lijkt zo logisch om bijvoorbeeld de scholen hierbij in te schakelen, maar die hebben al genoeg op hun bord. Natuurlijk mogen zij meedenken, maar ook de ouders/opvoeders, zeker ook de vuurwerkhandelaren en de gemeente moeten vuurwerk positief bespreekbaar maken. In het verleden zijn er landelijk wel campagnes geweest, maar de teneur daarvan was veelal negatief.” De bekendste daarvan was ongetwijfeld: je bent een rund als je met vuurwerk stunt. Ruim dertig jaar geleden alweer.
Biharie bespeurt binnen Apeldoorn sowieso al een positieve ontwikkeling op het gebied van veiligheid met oudjaar. “Enkele jaren geleden hadden we negen vuurwerkletsels, de laatste keer twee. Dat is nog steeds te veel, want we streven naar nul gewonden, en ik hoop dat te bereiken doordat mensen elkaar op hun vuurwerkgedrag gaan aanspreken. Daarbij denk ik in eerste instantie aan illegaal vuurwerk en het afsteken op tijden dat het nog niet mag. Wanneer we dat kunnen realiseren, kan oudjaar mét vuurwerk een mooi feest blijven!”
Peter Kranenburg, fractievertegenwoordiger voor de ChristenUnie. Foto Rob Voss – www.robvoss.nl
Peter Kranenburg, fractievertegenwoordiger voor de ChristenUnie, schreef enkele jaren geleden al een motie voor vuurwerkvrije zones. “De meerderheid in de gemeenteraad bleek daar toen voorstander van. Onze fractie is a priori tegen het afsteken van consumentenvuurwerk, maar om een andere reden dan je misschien zou verwachten: de zware metalen en plastics die hierbij over Apeldoorn worden uitgestort, zorgen voor enorme milieuvervuiling.”
Kranenburg spreekt zelfs over ‘vijftig keer meer fijnstof in de lucht’ tijdens het oudjaarsfeest dan normaal. Maar niet alleen het milieu-aspect baart Kranenburg en de CU zorgen. “Het aantal ongelukken met het afsteken van consumentenvuurwerk blijft hoog, en zeker ook het percentage van mensen die gewond raken terwijl ze zelf níet aan het afsteken zijn: meer dan 50 procent! Voor ons is dan ook één ding zeker: we kunnen niet op de oude voet verder gaan.”
De ChristenUnie maakt in zijn mening overigens geen onderscheid tussen knal- en siervuurwerk. “Persoonlijk begrijp ik de charme van het vuurwerk afsteken wel”, zegt Kranenburg niettemin. “Samen naar het vuurwerk kijken tijdens de jaarwisseling maakt de verschillen tussen mensen even kleiner, het zorgt voor verbroedering. En dat is voor ons wel een belangrijke reden om actief op zoek te gaan naar een alternatief voor het consumentenvuurwerk. Er zijn legio voorbeelden te bedenken om de traditie van het vuurwerk afsteken te veranderen naar iets anders bindends: iets veel beters met dezelfde positieve uitwerking.”
Nee, Kranenburg gaat in zijn betoog ook zeker niet voorbij aan de inkomstenderving onder vuurwerkhandelaren, bij een algemeen verbod. “We gaven vorig jaar 77 miljoen euro uit aan legaal vuurwerk. Nederland is verantwoordelijk voor 25% van de Europese vuurwerkimport, terwijl we maar 4% van het Europese grondgebied innemen. Een flinke hoeveelheid vuurwerk voor een klein landje. En wij vinden dat wanneer je mensen dupeert als gemeente, je goed moet bekijken hoe je dit aanvliegt. Ik heb er alle vertrouwen in dat dit college dit goed kan.”
Dus ja, het consumentenvuurwerk mag van Kranenburg en de zijnen op korte termijn uit het Apeldoornse straatbeeld verdwijnen, maar het sociale aspect ervan mag voor de CU niet verloren gaan: “Ongeveer de helft van de Apeldoorners is al voor een verbod op legaal vuurwerk, daarom hopen wij de inwoners te kunnen verleiden tot een prachtig alternatief.”
