Stedendriehoek

Dappere piloot voorkwam ramp in Apeldoorn

APELDOORN – 75 Jaar geleden, op 26 november 1944, vond een grote vliegtuigcrash plaats in het Boschbad. De Amerikaanse B-17 bommenwerper van Kyle Scott Smith, met twee zware bommen aan boord, kreeg motorproblemen en dreigde middenin de stad neer te storten.

De dappere, 24-jarige Amerikaanse piloot gaf zijn bemanning opdracht het toestel per parachute te verlaten. Hij sprong zelf niet, maar vloog door om te voorkomen dat het vliegtuig in de bebouwde kom neer zou komen. Het toestel stortte uiteindelijk neer in de kanovijver. Kyle Scott Smith vond de dood bij de crash, maar door zijn moed voorkwam hij een ramp in Apeldoorn.

Aan de rand van de het Boschbad bevindt zich een monument ter nagedachtenis van piloot Kyle Scott Smith die Apeldoorn behoedde voor een ramp. Het monument is geadopteerd door openbare basisschool Berg en Bosch. De jaarlijkse herdenkingsbijeenkomst is op dinsdagochtend 26 november aan de Felualaan 29 om 11.00 uur. Deze herdenking is toegankelijk voor alle belangstellenden.

Drie verzetsstrijders
Drie verzetsstrijders, J. ‘Frank’ van Bijnen, S. ‘Paul’ Esmeijer en H. Verschoor voerden op 28 november 1944 een verkenning uit. Dit was ter voorbereiding op de bevrijding van een aantal verzetsstrijders die gevangen zaten in de Koning Willem III Kazerne. De verkenning leidde tot een vuurgevecht met Duitse soldaten, waarbij Esmeijer om het leven kwam. Van Bijnen overleed twee dagen later aan zijn verwondingen. Verschoor overleed in 1945 in een Duits concentratiekamp. Om te voorkomen dat het bevrijdingsplan alsnog uitgevoerd zou worden, brachten de Duitsers twaalf gevangen verzetsstrijders en een Amerikaanse piloot ter dood.

Ter nagedachtenis aan hen is het Keienmonument opgericht waarop alle namen vermeld staan. Sinds begin jaren ’80 worden de gebeurtenissen jaarlijks op deze plek herdacht. De namen van Esmeijer en Van Bijnen leven voort in de naamgeving van de Samuel Esmeijer corridor (Politie Academie) en de Koning Willem III/Frank van Bijnen Kazerne.

Bezoek Canadese pers
In vijf dagen tijd hebben vier Canadese journalisten een persreis door Nederland gemaakt, die ze naar enkele van de meest interessante plaatsen langs de Liberation Route Europe in Nederland heeft gebracht. “De focus was om de mannen en vrouwen die voor ons hebben gevochten, te blijven eren door hun voetstappen terug te vinden en onze geschiedenis te delen met deze journalisten tijdens een inspirerende persreis langs musea, herdenkingen, monumenten en bezienswaardigheden. Op de laatste dag van hun verblijf in Nederland kreeg ook Apeldoorn de kans om de plannen te presenteren voor het programma 75 jaar vrijheid in Apeldoorn in 2020 en de rol van de Canadezen in de bevrijding van de stad”, vertelt Stéphanie van Gelder.

Verhalen gezocht
“Tenslotte een oproep: heeft u een indrukwekkend verhaal in het kader van de 75-jarige bevrijding van Apeldoorn?
Neemt u dan contact op met Apeldoorn Marketing via info@apeldoornmarketing.nl.”