Schuilen

‘Mogen er Oekraners in ons huis?’

‘Hmmm?’

‘Mogen er Oekraners in ons huis?’

‘Oekraïners bedoel je.’

‘Oekraïners. De gevluchte mensen. Mogen die in ons huis?’

Dialoog op de bank achter me. In de trein. We zoeven over de IJssel. Ik ben er bijna. Moeder en kind. Ik zie ze niet, hoor ze alleen maar. En luister.

‘Ik denk dat we daar een iets te klein huis voor hebben.’

‘Nee hoor. Het kan best. Het kan ook bij mij op de kamer. Als het kindjes zijn.’

Frappant gegeven is dat ik net in de krant heb gelezen dat cabaretier Claudia de Breij en haar vrouw twee vluchtelingen in hun huis hebben opgenomen. Zo maakt ze de regels uit haar beroemde hit Mag ik dan bij jou concreet.

De trein houdt halt. Ik ben er. Tijdens het opstaan kijk ik even naar de twee. De moeder is druk aan het uitleggen waarom ze hun huis te klein vindt. Ik zie aan het jongetje met de sproeten dat hij het er niet mee eens is. Hun handen zijn verstrengeld in elkaar, terwijl ze discussiëren. Het ziet er lief uit.

Al lang ben ik fan van De Breij. In 1997 zong ze op de bruiloft van een studiegenoot, toen was ze nog volslagen onbekend. Sindsdien volg ik haar. Destijds was haar stem wat onvast en haar houding onzeker. Haar passie en talent schemerden echter door, en inmiddels zingt ze prachtig.

Op het Stationsplein schreeuwt jongen door zijn mobiel. Is het Russisch of Oekraïens? Ik hoor het verschil niet. Met een groep internationale studenten organiseerde ik begin jaren ’90 een vredesconferentie voor de jeugd. In Rusland. Ter voorbereiding studeerde ik een half jaar Russisch. Had die conferentie maar vruchten afgeworpen. Eerst de voorbereiding in Moskou. Daarna een treinreis van twee dagen naar Noord-Ossetië, Vladikafkaz. De taal, de cultuur, de natuur – ze lieten diepe sporen na. In gedachten reis ik nog vaak naar de Kaukasus.

Nu eerst naar huis. я собираюсь домой.

Kon iedereen dat maar zeggen.

Als de oorlog komt
En als ik dan moet schuilen
Mag ik dan bij jou?
Als er een clubje komt
Waar ik niet bij wil horen
Mag ik dan bij jou?

Als er een regel komt
Waar ik niet aan voldoen kan
Mag ik dan bij jou?
En als ik iets moet zijn
Wat ik nooit geweest ben
Mag ik dan bij jou?

Mag ik dan bij jou schuilen
Als het nergens anders kan?
En als ik moet huilen
Droog jij m’n tranen dan?
Want als ik bij jou mag
Mag jij altijd bij mij
Kom wanneer je wilt
Ik hou een kamer voor je vrij

(…)

Claudia de Breij

Uit: Mag ik dan bij jou (2011)