Stedendriehoek

“Een mens is pas vergeten als zijn naam is vergeten”

Keistenen van 10 bij 10 centimeter met aan de bovenzijde een dun messing plaatje waarin de gegevens geprint zijn van het slachtoffer. Dit zijn stolpersteine, ook wel bekend als struikelstenen. In de Nieuwstraat liggen 21 struikelstenen, verspreid door de straat. Ze liggen zichtbaar in de straat, waaronder een flink aantal bij Hotel de Leeuw. De plaats waar de Stolperstein wordt geplaatst is in de stoep voor het voormalig woonhuis van het slachtoffer. Bovenaan de steen staat: ‘Hier woonde…’ Met de stolpersteine worden de mensen herinnerd. En vooral niet vergeten.

De Werkgroep Struikstenen Deventer heeft als motto ‘Herdenken met een blik op de toekomst’ en verzorgt in de gemeente – in samenwerking met scholen – educatieve projecten. Het doel van de werkgroep is struikelstenen in de gemeente Deventer te leggen ter nagedachtenis aan de door Nazi’s geporteerde en vermoorde Deventenaren. Daarnaast wil het een persoons-/familieverhaal van alle slachtoffers maken zodat zij herinnerd blijven. “Een mens is immers pas vergeten als zijn naam is vergeten.”

Struikelstenen om bij stil te staan
In het messingplaatje op de struikelsteen staan de naam, geboortedatum, deportiedatum en plaats en datum van overlijden van de slachtoffers gezet. Zie je de struikelstenen, dan weet je meteen de plaats waar vandaan de mensen zijn gedeporteerd. De stenen liggen namelijk vlak in het wegdek op deze plek, bij het voormalige huis van de deporteerden. Struikelstenen zijn zeker niet bedoeld om over te struikelen. Dat is symbolisch bedoeld. De stenen zijn bedoeld om bij stil te staan, letterlijk en figuurlijk. De aandacht van de voorbijganger zal door de stenen worden getrokken, onder andere door de kleur en weerkaatsing van het licht, die ervoor zorgen dat de stenen opvallen. De bedoeling van de stenen is dat voorbijgangers worden uitgenodigd om stil te staan en de informatie op de struikelstenen te lezen. Om de tekst te lezen en de stenen te bekijken zal hij of zij door de knieën moeten en het hoofd buigen, waarmee als het ware een buiging ontstaat voor het slachtoffer.

Struikelstenen in de Nieuwstraat
In de gemeente Deventer liggen inmiddels al meer dan 113 struikelstenen. Zo zijn er in de Nieuwstraat in 2015 21 struikelstenen gelegd. Deze zijn voor Joodse slachtoffers in de Nieuwstraat. In de jaren daarna zijn er op andere plaatsen in Deventer en omgeving ook diverse struikelstenen geplaatst, waarmee het aantal inmiddels de 100 ruim is gepasseerd. De stenen worden altijd in de openbare ruimte gelegd, die wordt bepaald door de gemeente. Met de gemeente Deventer is een convenant opgesteld op 8 juni 2015. Dit gebeurde door burgemeester Andries Heidema en Lex Rutgers, voorzitter van de Werkgroep Struikelstenen Deventer.

In de Nieuwstraat zijn struikelstenen te vinden bij de nummers 8, 25, 27, 50, 71 en 92. Ook in andere straten zijn struikelstenen te vinden, zoals in de Assenstraat (7), Grote Overstraat (20), Kleine Overstraat (2) en Walstraat (79). Ook op andere plekken in Deventer worden mensen herdacht in de vorm van deze stenen. Zo worden er in juni 2020 weer stolpersteine gelegd in Deventer.

Voor meer informatie over de struikelstenen: www.struikelstenen-deventer.nl