Deventer erfgoed komt tot leven op Open Monumentendagen

DEVENTER – “Op 9 en 10 september mogen we weer! Gratis en voor niets kun je die dagen maar liefst 50 monumenten in de gemeente Deventer bezoeken. Bekende en minder bekende architectonische pareltjes openen hun deuren. Eigenaren en gebruikers geven een inkijkje in hun domein. Daarbij kun je rondleidingen volgen, tentoonstellingen bekijken en diverse optredens beleven. Een buitenkans die je eigenlijk niet kunt laten liggen”, aldus Ewout van der Horst, directeur-bestuurder van Deventer Verhaal.

“Het thema van Open Monumentendag(en) 2023 is levend erfgoed. Dat is de publieksvriendelijke vertaling van de verzamelterm immaterieel cultureel erfgoed, waaronder allerlei ambachten, tradities en gebruiken verstaan worden die sinds 20 jaar via een Unesco verdrag als bijzonder waardevol erkend worden. Ogenschijnlijk een bijzondere combinatie om het materiële, monumentale erfgoed te combineren met niet-tastbare erfenissen uit het verleden. Maar ergens ook wel weer logisch: Naast de zichtbare, oogstrelende aanblik van een monument, maakt juist het specifieke historische gebruik de panden zo aansprekend.”

Van der Horst vervolgt: “Bij nadere beschouwing blijkt vrijwel elk monument wel met immaterieel erfgoed te maken te hebben. Neem alleen al het carillon van de Lebuinuskerk. De beiaardcultuur staat zelfs op de landelijke lijst van immaterieel erfgoed. Een monument als de Bolwerksmolen is een toppunt van ambachtelijkheid: Al meer dan 150 jaar wordt hier hout gezaagd, waarmee de rijke traditie van Deventer als eeuwenoud centrum van houthandel in Nederland levend wordt gehouden. Over het meest levendige monument van Deventer, het stationsgebouw, gaat ter gelegenheid van OMD zelfs een heuse film in première. Of wat te denken van de tradities op spirituele locaties als de Russisch Orthodoxe kerk, de Vrijmetselaarsloge of klooster Nieuw Sion?”

Oeroude tradities

De Oranjevereniging Bathmen heeft op zaterdag bij windkorenmolen De Leeuw zelfs een speciaal programma rondom het thema levend erfgoed opgetuigd. Hier kun je de oeroude tradities van het klootschieten en vogelschieten beoefenen. Bijzonder onderdeel is ook het programma op het Vogeleiland. Naast muzikale optredens en de presentatie van een ambachtelijk gebrouwen Vogeleilandbiertje, vertelt architectuurhistoricus Daaf Ledeboer over de bijzondere ontstaansgeschiedenis van het Rijsterborgherpark inclusief eiland en zijn gevederde bewoners.

“Verder zijn vrijwilligers van het project #Deventerverhalen op pad gegaan om medebewoners te ondervragen over hun relatie met een specifiek monument in de gemeente. Ook deze verhalen kun je volop tot je nemen tijdens Open Monumentendag. Soms zelfs live: zo vertellen vrijwilligers op de Joodse begraafplaats aan de Diepenveenseweg zondagmiddag over de rituelen bij een Joodse begrafenis. Wist je bijvoorbeeld dat Joden begraven worden in een ruwhouten kist met losliggende houten deksel omdat ze bij de beloofde komst van hun Messias uit het graf moeten kunnen opstaan?”

“En ben je nog levendig genoeg, bezoek dan vooral op zaterdagavond ook Nacht van Goud. De tiende editie van het gratis culturele programma heeft een extra feestelijk tintje, met verrassende optredens op monumentale locaties in de Deventer binnenstad. Kortom, er is meer dan genoeg te beleven tijdens het tweede weekend van september. Geen wonder dat weer duizenden bezoekers van heinde en verre van monumentaal Deventer zullen genieten.”

Historische en culturele betekenis

Deventer is een stad met een rijke geschiedenis en heeft een scala aan monumenten die getuigen van haar historische en culturele betekenis. Hier zijn enkele van de opmerkelijke monumenten in Deventer:

1. Lebuïnuskerk: Deze imposante middeleeuwse kerk is vernoemd naar de heilige Lebuïnus en is een van de meest opvallende gebouwen in Deventer. De kerk heeft een indrukwekkende toren die bezoekers een panoramisch uitzicht biedt over de stad en de omgeving.
2. Bergkerk: Ook bekend als de Sint-Nicolaas- of Bergkerk, is dit een andere historische kerk in Deventer. De kerk wordt vaak gebruikt voor culturele evenementen en concerten vanwege de prachtige akoestiek en de bijzondere sfeer.
3. Waaggebouw: De Waag is een iconisch gebouw dat dateert uit de 16e eeuw en oorspronkelijk werd gebruikt voor het wegen van goederen. Tegenwoordig herbergt het gebouw het Deventer Historisch Museum, waar bezoekers meer te weten kunnen komen over de geschiedenis van de stad.
4. Het Burgerweeshuis: Oorspronkelijk een weeshuis dat werd opgericht in de 16e eeuw, is dit historische gebouw nu een cultureel centrum dat wordt gebruikt voor concerten, exposities en andere evenementen.
5. Het Penninckshuis: Dit prachtige renaissancehuis is vernoemd naar de voormalige bewoner Joan Cele, heer van Penninckshuis. Het huis heeft een opvallende gevel met gedetailleerde decoraties.
6. Deventer Koekwinkel: Hoewel geen traditioneel monument, is de Deventer Koekwinkel een beroemde plek in de stad. Hier wordt de Deventer Koek gemaakt, een eeuwenoude lekkernij die teruggaat tot de middeleeuwen.
7. Stadsomwalling en stadspoorten: Deventer heeft nog steeds delen van de middeleeuwse stadsmuur en enkele goed bewaarde stadspoorten, zoals de Brinkpoort en de Bergpoort, die een kijkje bieden in de oude verdedigingsstructuren van de stad.

Dit zijn slechts enkele voorbeelden van de vele historische monumenten die je in Deventer kunt vinden. De stad heeft een charmante sfeer met geplaveide straten en een overvloed aan architectonische schatten die teruggaan tot verschillende tijdperken van haar geschiedenis.