Werken aan verslaving op het terrein van Caesare

UGCHELEN – Hij zat altijd verlegen om geld, verkocht spullen die hij net gekocht had om zijn verslaving te kunnen financieren. Contact met familie verslechterde, en zijn drugsverslaving beheerste naar eigen zeggen zijn leven. Toen vond hij het genoeg, Sjaak (34) zette een grote stap in zijn leven: afkicken. Nieuwsblad Stedendriehoek sprak met hem en GZ-psycholoog Harrieneke die in de kliniek werkt als behandelaar.

Verslavingskliniek De Wending van het Leger des Heils, gelegen op het terrein van het in 2024 honderd jaar bestaande Caesarea in de bossen bij Ugchelen, is gevestigd in een nieuwbouwcomplex naast de oude kapel. Caesarea werd in de jaren 20 van de vorige eeuw opgericht door Friedrich Caesar. Hij erfde het grondgebied en de gebouwen van zijn vader, die een vermogend ondernemer was in het westen van het land. De grond in Ugchelen kocht deze man met de oorspronkelijke bestemming van buitenplaats, een soort vakantieoord voor mensen uit de Randstad. Al snel kwam daar een nieuwe bestemming bij: die van kindertehuis. Het complex werd een plaats van zorg, aanvankelijk vanuit de katholieke kerk. Pas in de 21^ste eeuw vestigde het Leger des Heils zich hier. Het kantoor van Regio Oost bevindt zich in het hoofdgebouw, waar op de bovenste verdiepingen de afdeling beschermd wonen is. Sommige bewoners van deze afdeling hebben ook in De Wending gewerkt aan hun verslaving.

Meerdere middelen

Sjaak heeft een licht-verstandelijke beperking, net als de meeste anderen die behandeld worden in deze kliniek. De cliënten kunnen hier drie tot zeven maanden blijven. Ze slapen hier, werken hier en volgen twee behandelsessies per dag. Vaak zijn dit groepssessies. Sjaak kan ondanks zijn beperking goed reflecteren op zijn situatie, weet waar hij vandaan komt en, belangrijker nog, waar hij naartoe wil. Hij vertelt dat hij verslaafd was aan meerdere middelen: “Ik gebruikte cocaïne, ik rookte, ik snoof speed en gebruikte alcohol om weer rustig te worden. Op een gegeven moment was ik het zat en wilde ik stoppen. Ik ben verslaafd geweest vanaf mijn 28^ste ongeveer. Ik ben nu 34, dus de verslaving heeft meer dan zes jaar mijn leven beheerst. Ik ben eerst naar een kliniek in Zuid-Afrika geweest, maar die opname was eigenlijk te kort. Daarom ben ik nu hier, voor meer dan zes maanden.”

Hij ervaart de rust en regelmaat in de kliniek als aangenaam; ook dat er weinig druk is, er is genoeg tijd voor ontspanning. “We volgen een programma, sessies afgewisseld met werk; ik ben vooral bezig in het groenonderhoud. De eerste maand moest ik binnen blijven, dat was wel pittig. Maar als je daar eenmaal doorheen bent, is het wel te doen. Je kunt hier je eigen gang gaan.” Het raakt hem dat de relaties met de mensen om hem heen hebben geleden onder zijn verslaving. “De verslaving beheerste echt mijn leven en kostte me bijna al mijn geld. Alles wat ik aanschafte verkocht ik weer om aan geld voor de drugs te komen. Er kwam geen eind aan. Op een gegeven moment werd ik zelfs vervelend voor de mensen om mij heen, omdat ik geld nodig had. Deze dingen gaven voor mij de doorslag: ik wilde stoppen.”

Gevoelige mensen

Inmiddels komt bijna het eind in zicht van zijn zeven maanden durende opname. Hij gaat hierna ergens anders wonen, wat hij best spannend vindt. GZ-psycholoog Harrieneke heeft Sjaak de afgelopen maanden behandeld. Ze werkt nu zes jaar op De Wending. Wat drijft haar om dit werk te doen? “Leuk vind ik dat elke cliënt weer anders is. Daardoor wordt het nooit saai. Je leert heel verschillende mensen kennen, en gaat kijken: wat kan deze persoon helpen om clean te worden? Mijn drijfveer gaat nog net wat dieper. In de grote lijn zijn mensen die verslaafd zijn heel gevoelige mensen. Dat maakt ook dat ze helaas een wat groter risico lopen om verslaafd te raken. Maar ik vind het mooie mensen. En ik vind het dankbaar werk om deze kwetsbare mensen te kunnen helpen steviger in het leven te staan, zodat ze geen middelen meer nodig hebben.”

Ze loopt op deze plek een tijdje met iemand mee, en laat hem of haar dan weer los.   “Sjaak gaat hierna naar een beschermde woonvorm, dat geldt voor veel van onze cliënten. Dat is wel fijn; mensen hebben daar begeleiding, zodat we hen met een gerust hart kunnen overdragen.” Sjaak kijkt vooruit: “Ik ga daar over een maand heen. Ik heb er veel zin in, maar ik moet het straks zelf rooien. Ik heb het gevoel dat het goed gaat komen, ondanks dat ik het spannend vind. Mocht er een terugval komen, dan wil ik die weer snel de baas zijn, ik wil die afhankelijkheid niet meer. Ik wil ook graag aan het werk na de verhuizing.”

De blik vooruit

In principe is het doel van De Wending dat cliënten helemaal clean worden, geen middelen meer gebruiken. Het is een uitdagende weg die mensen bewandelen, terugval blijft een risico; aan de andere kant zien behandelaren als Harrieneke hoe cliënten hier vechten voor een beter leven zonder middelen en mét familie als dat weer kan. Sjaak is een van die mensen, die op deze oude plek in Ugchelen hard gewerkt heeft en een belangrijke steun in de rug heeft gekregen van het Leger des Heils. Het feit dat er op deze plek ook heden ten dage nog essentiële zorg wordt geleverd is iets wat de oude Friedrich Caesar ongetwijfeld deugd zou hebben gedaan.

• De naam Sjaak is om privacyredenen gefingeerd.