Stedendriehoek
Van 21 december tot 20 maart heerst de winter in Nederland. Deze maanden worden gekenmerkt door koude temperaturen en af en toe sneeuw. Dit betekent ook dat het wegdek glad kan zijn. Gladheid vormt een ernstig gevaar voor weggebruikers, voor zowel auto’s als fietsers en voetgangers.
Ieder jaar is het aan de Rijkswaterstaat om de veiligheid op het wegdek te bewaken. In totaal beheert de Rijkswaterstaat ruim 3.000 kilometer aan wegdek in Nederland. Dit is ontzettend veel weg om te beheersen en te moeten controleren op gladheid. Daarom maakt de Rijkswaterstaat gebruik van het Gladheidmeldsysteem (GMS), een elektronisch systeem dat automatisch een kans op gladheid detecteert. De manier waarop dit systeem is opgebouwd, is door middel van sensoren onder het wegdek die de temperatuur opmeten. Daarnaast worden ook het zoutgehalte en de luchtvochtigheid gecontroleerd.
Op basis van de gegevens die de Rijkswaterstaat van dit Gladheidmeldsysteem ontvangt, wordt bepaald of wegenzout wordt gestrooid of niet. In samenwerking met provincies en gemeenten worden vervolgens strooiwagens ingezet om de gladheid te bestrijden en veiligheid op de wegen te waarborgen.
De werking van strooizout
Wegenzout wordt in de volksmond vaak strooizout genoemd. Deze chemische samenstelling is een dooimiddel dat ervoor zorgt dat het vriespunt van water wordt verlaagd. Het zout bestaat vrijwel altijd uit een combinatie van Natrium en Chloride, die samen de stof NaCl vormen. Wanneer deze samenstelling op het wegdek wordt gestrooid, vermengt dit zich met het aanwezige water, in de vorm van sneeuw of ijs, op het oppervlakte. Als gevolg hiervan wordt een nieuwe samenstelling gevormd: pekel.
Pekel heeft een lager vriespunt dan water. Door deze eigenschap, kan deze stof het ijs of sneeuw op de weg met wel 1,86 °C laten dalen. Het water bevriest hierdoor minder snel en de kans dat er ijs ontstaat op het wegdek verkleint. Voor een optimale vermenging van het zout met het water, moet voldoende verkeer op het wegdek rijden om het ontstaan van pekel te versnellen. Op deze manier houdt de Rijkswaterstaat de wegen al jarenlang veilig en beschermt zij de vele weggebruikers die het Nederlandse wegenstelsel gebruiken.
Diverse soorten strooizout
Over het algemeen worden drie soorten wegenzout onderscheiden die geschikt zijn om de wegen mee te bestrooien: vacuümzout, zeezout en steenzout. Vacuümzout is fijn van structuur en heeft hierdoor een snelle werking. De kleine korrels zijn vochtig, waardoor deze goed blijven plakken aan het wegdek. De werking van dit soort strooizout is echter van korte duur en het ontginningsproces is belastend voor het milieu.
De winning van zeezout is daarentegen zeer milieuvriendelijk. De zee is een haast onuitputbare bron van zout en de ontginningswijze is een ecologisch proces. Zeezout is een strooizout dat zeer grove korrels heeft. Dit zorgt voor een langdurige werking, in tegenstelling tot vacuümzout.
Steenzout is een vorm van zuiver natriumchloride. Ook deze soort zout bestaat uit grove korrels die langzaam oplossen. Naast zijn functie als strooizout, wordt steenzout ook regelmatig gebruikt om tegels en grind schoon te houden door de vochtonttrekkende eigenschap die het mineraal bezit.
De afgelopen jaren wordt natzout ook veel gebruikt om mee te strooien. Deze soort zout verschilt van de andere soorten strooizout vanwege de samenstelling. Het is namelijk een mengsel van pekel en droogzout. De samenstelling van deze twee stoffen hecht zich snel aan het wegdek en bestrijdt gladheid op een efficiënte wijze. Het effect van natzout is snel en houdt langdurig aan, waardoor het één van de meest duurzame manieren is om gladheid te bestrijden.
Wat is het beste moment om strooizout te strooien?
De verantwoordelijkheid voor het verspreiden van wegenzout rust op de Rijkswaterstaat en gebeurt door middel van het inzetten van strooiwagens, sneeuwploegen en sneeuwschuivers. Gladheid op het wegdek kan het best aangepakt worden wanneer preventief wordt gestrooid. De Rijkswaterstaat grijpt in wanneer het Gladheidmeldsysteem aangeeft dat de temperaturen van het wegdek te laag worden. Daarnaast heeft zij ook direct contact met de meteorologen van de KNMI, het instituut dat in Nederland verantwoordelijk is voor de weersvoorspelling.
Bij een kans op gladheid, worden ruim 600 strooiwagens de wegen opgestuurd om de 3.000 kilometer aan wegdek te beschermen tegen gladheid. Deze wagens kunnen uitgerust worden met een sneeuwschuiver indien dit nodig is. Ook zijn tijdens de winter 350 sneeuwploegen actief die de strooiwagens ondersteunen. De Rijkswaterstaat bereidt zich al voor op de strenge winter naarmate de zomer eindigt door bijvoorbeeld de zoutvoorraad aan te vullen.
De Rijkswaterstaat moet snel ingrijpen wanneer gladheid wordt verwacht. Het besluit om te strooien wordt dan ook binnen twee uur na de waarschuwing genomen. Ook particulieren en bedrijven kunnen preventief strooien op de stoep of parkeerterreinen.
Neem het heft in eigen handen en schaf strooizout aan
Men kan dus zelf ook het heft in handen nemen en strooizout strooien. Om ervoor te zorgen dat het resultaat optimaal is, kan strooizout het best aangeschaft worden bij een betrouwbare zouthandel. Vele grote zouthandels hebben een uitgebreid assortiment aan wegenzout dat in emmers, pallets, zakken of bulk aangeschaft kan worden. Ook de wegen veilig houden? Haal zelf strooizout in huis en draag bij aan ijsvrije wegen.
