Stedendriehoek
Aan het begin van de coronacrisis trokken veel Apeldoorners naar de wijkwinkelcentra voor de noodzakelijke boodschappen. Om het winkelen hier zo veilig mogelijk te maken ging de Federatie Apeldoornse Ondernemers (FAO) in gesprek met de gemeente. “Ik wil zeker mijn complimenten maken aan hoe zij zich gepositioneerd heeft”, vertelt voorzitter Jos Diependaal. “In alle wijkwinkelcentra werden borden geplaatst, 1,5 meter tekeningen op de grond geverfd en banners ‘houd vol, houd afstand’ opgehangen. Dit werd allemaal gefinancierd door de gemeente.”
De FAO vertegenwoordigt sinds de jaren 80 de belangen van de wijkwinkelcentra in Apeldoorn. “De Apeldoornse winkelstructuur moet worden versterkt en mag niet worden afgebroken. Daarvoor maken wij ons als FAO sterk. We koesteren dat bewoners van Apeldoorn op rollatorafstand hun boodschappen kunnen doen en bewaken zo tevens de belangen van onze ondernemers.” De FAO kun je zien als een overkoepelende organisatie, die boven de Bedrijvenkring Apeldoorn (BKA) en Centrummanagement Apeldoorn (voorheen Binnenstad Ondernemers Apeldoorn) staat. In de jaren 90 trad Jos toe tot het hoofdbestuur en sinds circa 1993 is hij voorzitter. Hij noemt de manier waarop de belangen van de lokale ondernemers worden vertegenwoordigt ‘politieke bemoeizucht’. “Met meer dan driehonderd leden is de FAO een belangrijke gesprekspartner voor de gemeente Apeldoorn. Wij houden ons bezig met diverse dossiers, waaronder het standplaatsenbeleid. In het huidige beleid staat dat standplaatsen alleen worden toegewezen bij een winkelcentrum als dat een aanvulling betekent voor een winkelgebied.” Soms staat de FAO lijnrecht tegenover de gemeente. Denk aan de plannen uit het verleden voor een megasupermarkt op de Voorwaarts. “Twee wethouders wilden Omnisport daar neerzetten. Zij gingen lobbyen bij de provincie en haalden de subsidie binnen, hoewel de gemeente de overige kosten niet kon betalen. Omwille Omnisport mogelijk te maken, besloten ze de grond te verkopen om zo de kosten te dragen. Er lag een plan om daar een supermarkt te vestigen, maar daar waren wij als FAO op tegen, omdat wij geen solitaire supermarkten in Apeldoorn willen. Dat gaat ten koste van de wijkwinkelcentra.” Ook de plannen voor een solitaire supermarkt in het voormalige stadskantoor Westpoint werd van tafel geveegd door de FAO. “Wij willen duurzame ontwrichting voorkomen. We willen vasthouden aan de huidige detailhandel structuur. We volgen daarbij de huidige ontwikkelingen. We zijn voor een Jumbo op winkelcentrum Eglantier, omdat dit het wijkwinkelcentrum versterkt, maar tegen een solitaire supermarkt op bijvoorbeeld de Vlijtseweg.”
Door de jaren heen weten de raadsleden en politieke partijen de FAO (en vice versa) goed te vinden. “We doen het aardig. Er vindt veel achter de schermen plaats, waardoor de Apeldoorner er weinig van merkt. In de regel proberen wij positief en constructief mee te denken. Ook proberen we uitleg te geven over de zaken waar wij ons hard voor maken.” Daarnaast zijn er ook andere partijen die de FAO opzoeken. Zo ging de eigenaar van het bedrijventerrein aan de Europaweg in gesprek met de organisatie over zijn ideeën voor de herinrichting.
Een belangrijk detail is dat de FAO zich richt op de detailhandel. Zo is de Hornbach aan de Laan van Erica een ander verhaal. “De belangen van bouwmarkten worden behartigt door Vereniging van Winkelketens in de Doe-Het-Zelfbranche. Hoewel zij een lidmaatschap heeft aangevraagd bij de FAO hebben wij die afgewezen. Simpelweg omdat bouwmarkten niet ons ding is.”
Sinds het begin van de coronacrisis is de FAO veel opgetrokken met de gemeente. “Ik wil zeker mijn complimenten maken aan de gemeente hoe zij zich gepositioneerd heeft. Zij heeft zich pro actief opgesteld naar de ondernemers. Vol ongeloof hoor ik weleens verhalen over de gemeente dat zij ‘maar iets doet’. Dat is in mijn ogen niet waar. De wethouder Economische Zaken is in gesprek gegaan met de ondernemers en gekeken wat we konden doen. Tuurlijk worden er ook fouten gemaakt, maar over het algemene hebben wij een super bereikbare gemeente. De lijntjes zijn kort en we weten elkaar te vinden.”
De wijkwinkelcentra hebben in tijden van corona ook niet gewacht tot de gemeente ging ingrijpen. “We hebben op diverse plekken aan ondernemers gevraagd of zij hun handel naar binnen wilden halen om zo de openbare ruimte te vergroten.” Op winkelcentrum Eglantier (waar Jos tevens voorzitter is van de ondernemersvereniging Eglantier) loopt een pilot met de druktemeter app, ontwikkelt door reclamebureau Amazing. Op vijf punten wordt de drukte gemeten en via de website www.eglantier.nl kunnen de bezoekers van het wijkwinkelcentrum zien hoe druk het is. Daarnaast heeft het Franse pleintje, waar cafetaria Charly en restaurant Sillies is gevestigd, een vergunning gekregen voor terrasvergroting. “We zagen dat de doorstroom op het pleintje niet goed liep, waardoor we in samenspraak met de gemeente hebben gekeken hoe we dit konden verbeteren. Er staan nu pijlen op de grond, die de looproute verbeteren. Dit is een mooi voorbeeld van onze samenwerking.”
De controversiële cijfers die de afgelopen weken naar buiten zijn gebracht over een al dan niet stijgende aantal besmettingen met het coronavirus, is zeker binnen de FAO gespreksonderwerp. “Tuurlijk maken we ons zorgen. We weten niet wat er gaat gebeuren als de jeugd, die onbezonnen heeft genoten van hun vakantie, terugkomt. Daarnaast heeft de gemiddelde ondernemer het ook over overleven en hoe dan? We hebben weinig horeca in de wijk, maar de kledingwinkels hebben het zwaar gehad. Er zijn regelingen voor hen, maar rekeningen van de huur en belasting blijven doorgaan. Het is lastig om vlees op je botten te hebben met alle tegenslagen die we door de jaren heen hebben gehad. Of dit het laatste zetje is? Ik hoor en zie dat veel grote vastgoedhuurders niet meebewegen. Zij willen niet opdraaien voor de kosten van de coronacrisis. Huisvestigingskosten gaan huurders dan ook echt nekken. In bepaalde gevallen zijn er wel uitstel van betalingen mogelijk, maar of dat niet gewoon uitstel van executie is? Ik weet in ieder geval dat we er nog niet zijn.” Jos merkt op dat over het algemeen leveranciers redelijk coulant zijn over uitstelling van betalingen. “De vraag is wel tot hoe ver dit gaat. Als die coulance wegvalt is dat zeker zorgwekkend.”
De voorzichter glimlacht: “Het wordt nu wel een heel negatief verhaal, terwijl we ook positieve dingen hebben gedaan. Zo hebben ondernemers op diverse manieren hun creativiteit laten zien.” Veel horecabedrijven gingen thuisbezorgen en/of boden take-away aan. Diverse winkels introduceerden private-shopping en seniorenuurtjes. “Als ik praat over winkelcentrum Eglantier zijn hier lampionnen opgehangen, om het winkelcentrum op te vrolijken. De Jumbo gaat hier volgend jaar open en de terrassen lopen vol. Het is niet het einde der tijden. Ik geloof dat de wijkwinkelcentra de toekomst houden. Er is genoeg aanbod aan food en non food in Apeldoorn en overal kan nagenoeg gratis geparkeerd worden. We moeten samen de coronacrisis doorkomen.” Als laatste advies geeft Jos dan ook: “Houd 1,5 meter afstand, blijf bij klachten thuis, laat je testen en bezoek ons vooral.”
Meer informatie over de FOA op www.ondernemen055.nl/organisaties/federatie-apeldoornse-ondernemers-fao.
Dit artikel verscheen in de bijlage Ondernemen 055.
