Stedendriehoek

Helden

Hoe dapper kan een vrouw, een mens, zijn? Net als iedereen volg ik de berichten uit Oekraïne met zorgen en afschuw. Ik probeer me in te leven, maar dat is niet te doen. Je hoopt dat je sterk en moedig zou zijn, maar het is niet te voorspellen hoe je op zo’n levensbedreigende situatie reageert.

Ik zei soms dingen die nergens op sloegen. ‘Ik weet niet of ik jou zou kunnen achterlaten,’ zei ik geschrokken tegen Silvester. Dat was naar aanleiding van de mannen die afscheid namen van hun gezin om het land te gaan verdedigen. Hartverscheurende beelden.

Je hebt in zo’n situatie geen keuze en als je die al krijgt, is het een onmogelijke. De situatie is ondoenlijk voor vrouwen en mannen: voor iedereen.

Als je kinderen hebt, kun je zelfs niet samen vechten tegen de vijand. Iemand moet er voor de kleintjes zijn. Iemand moet proberen om het trauma dat zij oplopen zo klein mogelijk te houden. Tegelijkertijd wil je je land niet in de steek laten. Wat zou je doen? Toch maar één van de ouders achterlaten?

De Oekraïners tonen zich wat mij betreft onwaarschijnlijk heldhaftig. Wat denk je van de grenswachten op het eiland, die ‘Go f*ck yourself,’ antwoordden toen een Russisch oorlogsschip dreigde met bombarderen. Het is niet voor te stellen dat je je in zo’n situatie bevindt. Ik hoop dat ik moedig zou zijn, maar de kans is aanwezig dat ik paniekend en huilend in radeloosheid zou vervallen…

Veel Oekraïners zijn hun land uit gevlucht – een afschuwelijke keuze. Velen hebben zich aangesloten bij de mensen die het land verdedigen – eveneens afschuwelijk. Welke keuze zou je zelf maken? Ik denk dat ik niet eens in staat zou zijn om erover na te denken. Elke stap is ineens onvoorstelbaar, en elke keuze onwaarschijnlijk dapper.


 

‘De mol begint alles weer lekker op te schonen’

“Het valt mij op dat je, waar je ook kijkt, overal molshopen ziet. Van die kleine bergjes zand die je pas gemaaide gazon ontsieren en verraden dat er mollen aanwezig zijn. Waarom dat er opeens zoveel zijn, weet ik niet. Misschien heeft het ermee te maken dat er veel tuinen bestraat zijn en je dan op de plaatsen waar dit niet het geval is, meer mollen ziet. Maar aannemelijker is het dat het gewoon komt doordat de temperaturen na een periode van kou weer flink gestegen zijn en de aarde daardoor weer soepel is. Waardoor het beestje weer wat makkelijker kan graven. Een mol schijnt dan alle gangen op te schonen en dat opschonen zorgt dan, denk ik, voor veel verse molshopen. Die na verloop van tijd gelukkig ook weer schijnen te verdwijnen.” – Marianne



‘Dit doe ik midden in de nacht’

Saniye, 41 jaar, Apeldoorn: “Even denken, want mijn ouders lezen dit ook, hoor, haha! Vannacht heb ik een hele grote spin uit de kamer van mijn dochter gehaald. Maar dat was eenmalig. Ik draai veel nacht- en late diensten, dan ben vaak om 1.00 of 2.00 uur klaar. Daarna vind ik het heerlijk om in een heel stil huis te zitten. Ik ben dan nog vol adrenaline, dus ja, dan is het moeilijk om naar bed te willen. Je bent nog wakker en alles is stil, dus een lampje aan en verder niks, heerlijk. Ik begin dan niet meer aan iets op tv of zo, maar gewoon even op mijn telefoon bijvoorbeeld, even blijven zitten.”

 

Ganna, 45 jaar, Apeldoorn: “Ik slaap sowieso met een raam open. Altijd. Zo zijn wij opgevoed. Wagenwijd open, en bij mijn kind ook. Maar wat doe ik ’s nachts…? Ik ga met twee armen letterlijk in het raamkozijn hangen en naar de sterren kijken. Dat gebeurt heel vaak. Dan doe ik mijn ogen dicht om te horen of er nog nachtgeluiden zijn van beestjes. Ja, ik ben echt een nachtdier. Ik ga pas laat naar bed. Ik vind het waanzinnig hoe de stilte valt. Het idee dat je naar de bomen kijkt en je realiseert hoe iedereen op één oor ligt, dat vind ik een mooi idee.”

 

Marry, 62 jaar, Deventer: “Lekker slapen natuurlijk. Opgerold in mijn bed. Ik slaap tegenwoordig helemaal op zolder en mijn man ligt tijdelijk beneden in een ziekenhuisbed. Hoog op zolder vind ik het heel lekker, ik heb er echt mijn nestje van gemaakt. Als het regent en stormt hoor ik dat hard tegen de ramen. Vooral met de stormen van februari vond ik het heel lekker. Lekker onder de wol vond ik het allemaal heel spannend. Ik ben meestal niet wakker ‘s nachts. Soms word ik wakker, dan doe ik ademhalingsoefeningen en dan val ik vanzelf weer in slaap.”