Entertainment
APELDOORN – Hoe actueel en relevant Festen, de filmklassieker van Thomas Vinterberg die twintig jaar geleden door De Ploeg en vervolgens door NUHR naar theater werd gebracht vandaag is, beleef je donderdag 19 mei in theater Orpheus. Het wereldberoemde familiestuk treft je opnieuw als een mokerslag. Peter Heerschop bewerkte het script voor Festen, theater dat balanceert tussen toneel en cabaret, tussen humor en kwetsbaarheid. Keihard lachen met een huilend hart. Dat belooft wat.
We spreken Peter die opnieuw in de rol van ceremoniemeester kruipt. Omdat het voor hem de mooiste rol uit het stuk is, hij er met groot plezier op terugkijkt en zich prima kan identificeren met de ceremoniemeester. “Tegen de klippen op de sfeer erin houden, ontkennen wat er allemaal gebeurt. En vol vertrouwen voor een goede afloop gaan, op een Tommy Cooper-achtige manier. Zo’n rol past me wel.”
Men neme een oud script en begint opnieuw
“Het betreft een actuele bewerking van het stuk dat De Ploeg – met onder anderen de mannen van NUHR – speelde op basis van een vertaling van het filmscript. Dat is al twintig jaar geleden, Han Römer en Genio de Groot waren er toen ook bij, regisseur Titus Tiel Groenestege eveneens. En Piet Römer, als de pater familias. Festen blijft overeind. Het is een tijdloze voorstelling waarin humor en drama keihard botsen. Waarin cabaret en toneel emoties meedogenloos de zaal in slingeren.”
Voor wie Festen niet kent…
“Het is een familiestuk, een verhaal waarin familieleden bij elkaar komen om de verjaardag van vader te vieren. Dan duikt de ‘verloren’ oudste zoon op die tijdens het diner een speech geeft die de feestelijke avond verandert in een slagveld. Piet Römer, toen al dik in de 70, stond met Festen voor het eerst met zijn oudste zoon op toneel in een familiestuk dat over verhoudingen binnen een gezin gaat. Vader én zoon in zo’n stuk, dat was een best selling point destijds. Nu trekken we het verhaal naar het heden, Piet is er niet meer, Han speelt nu de vader, het hoofd van het gezin. Wat doet dat met hem en hoe vertaalt zich dat in zijn toneelspel? Hoe kijkt hij terug op zijn vader, en de manier waarop die deze rol speelde.
De update is…
“Passend bij de tijd waarin we leven. We zitten in een andere situatie, er veranderde veel in twintig jaar. De laatste anderhalf jaar zorgde er bovendien voor dat we allemaal dichter op ons gezin zaten. Wat gebeurde er binnen die gezinnen, hoe dealden die met elkaar? Deze nieuwe voorstelling zal herkenning opleveren, een prachtig tijdsbeeld ook.”
De kern van Festen blijft pijnlijk
“Het is een naargeestig, wrang verhaal. Over gruwelijk verzwegen misbruik binnen een gezin. Het gekke is dat ik om een paar karakters in het verhaal ook best hard moest lachen, toen ik het voor het eerst zag. Vooral om de aparte types die erin zitten. Zal dat minder zijn nu, door de verharding van standpunten van dit moment? Harde grappen oven sekseverschillen, over zwart en wit komen twintig jaar later in nogal een ander perspectief te staan. Daarmee spelen vind ik spannend.”
Nieuwe spelers en nieuwe verhalen
“Viggo Waas, Han Römer, Genio de Groot, Stephanie Louwrier en ik deden twintig jaar geleden al mee, nu wordt er een nieuwe cast aan toegevoegd. Met Bas Hoeflaak, André Dongelmans, Vincent Croiset en Maartje van de Wetering. Wat je straks ziet is het originele stuk, tegelijk komt er een heel nieuwe laag bij. Door wat er veranderde en door de nieuwe spelers, hun achtergronden. Gekleurd door het gezin waar zij vandaan komen, bagage die ze meenemen. Willen ze de rol die ze kregen wel spelen, of is dat te pijnlijk? Komt het te dichtbij, moeten ze te veel van zichzelf laten zien? Kunnen ze nog van rol wisselen, zelfs halverwege het spel? Die kleine dingetjes leveren spanning en gelaagdheid op. En humor, ook dat is Festen.”
Even terug naar de acteurs, die moeten zich echt blootgeven?
“In cabaret is dat heel gebruikelijk, toneel vraagt om iets anders. Daar vertolkt een acteur een personage, kruipt hij of zij in de huid van. En toch… de beste acteurs slagen erin altijd iets van zichzelf in zo’n personage te stoppen. Je kunt Pierre Bokma 100 rollen laten spelen, altijd herken ik er toch een stukje Pierre Bokma in. Hij stopt zichzelf in wie hij speelt. Dat vind ik mooi, dat maakt een karakter interessant. In Festen levert die openheid en kwetsbaarheid ook een hoop lol op trouwens. Wat doet Viggo Waas die tussentijds ziek is geworden met zo’n gegeven? Of Stephanie Louwrier, die onlangs nog een prachtige voorstelling over haar ‘spoken’ maakte? Wat brengt zij mee? Wat in elke scène doorschemert, is dat de basis het gezin is waar we uit voortkomen. Het gezin waar je het ondanks alles met elkaar altijd probeert te redden.”
Hoe til je zoiets op, geef je het lucht?
“In komedie zit altijd spanning: wordt het grappig of niet? Festen gaat veel verder, met drama, verleden, heden, persoonlijke ervaringen. Dat proces is spannend en interessant tegelijk. Het wordt een enorm beklemmende voorstelling. Maar ik zal er als ceremoniemeester proberen de sfeer erin te houden.”
Festen begint donderdag om 20.00 uur. Voor meer informatie en kaartverkoop: www.orpheus.nl
