Stedendriehoek

Een aantal tips om bijtincidenten te voorkomen

Door: Karin Ooms hondenschool Aloysa

Niet (willen) corrigeren is een ‘menselijk” principe dat tot onmenselijke gevolgen leidt.

Recentelijk vond in Limburg alweer een ernstig bijtincident plaats. Een meisje van 14 jaar werd meermaals ernstig gebeten door een hond die zij kende. Volgens de verstrekte gegevens gebeurde dit op het terrein van de hond, toen zij hem even wilde aaien. Er was geen baas bij. De hond is afgemaakt, en het meisje zal meerdere operaties moeten ondergaan, en zal hier wel levenslang gevolgen van ondervinden.

Wat hier in ieder geval fout ging (op grond van de verstrekte informatie), was dat wij als mens denken dat wanneer een hond je kent, dat het voor hem dan oké is dat je op zijn terrein komt. Dat is niet zo. Wanneer de hond op dat moment zonder zijn baas op dat terrein is, beschouwd hij het als zijn terrein én dus ook als zijn taak dit tegen indringers – onbekenden én bekenden- te verdedigen. Dit doet hij tot de indringer dood of weggejaagd is. Dit soort dingen gebeurt helaas te vaak, en de laatste jaren ook steeds vaker.

Om het aantal bijtincidenten zoveel mogelijk te helpen te voorkomen, onderstaande kennis en tips:
1 Onderschat honden nooit, en leer begrijpen waarin honden anders zijn dan wij denken dat ze zijn.
1 Een hond heeft een baas, of: 2 hij is de baas. 3 Is de baas er niet, dan is de hond dus automatisch de baas.

2 Kinderen zijn nooit de baas over een hond, dat weten kinderen niet maar de hond zelf weet dat wel.

3 Laat géén enkele hond, géén enkele seconde, op géén enkele plek, alleen met een kind. Zelfs met een volwassene kan dat immers al gevaarlijk zijn.

4 Beschouw een hond niet als een kind, maar weet dat het een territoriaal roofdier is. Dat betekent dat je heel anders met hem om moet gaan dan met een kind!

5 Hij zal zijn territorium verdedigen wanneer hij het idee heeft dat dit nodig is, en dat is tot het gevaar weg of dood is!

6 Leer en begrijp de signalen van een hond, en leer ze goed te interpreteren. Hangt hij lekker tegen je aan bedoelt hij niet dat hij je zo aardig vindt, maar dat hij je baas is, dat is heel wat anders dus!

7 Als je hond regelmatig niet (snel) luistert denk hij dat hij dat niet hoeft. Dat betekent dat hij ook in andere kwesties zelf zijn gedrag bepaalt. Dat maakt dat er een significant hoger agressie risico is.

8 Wanneer de baas er niet zelf bij is, zal een hond, en vanuit zijn perceptie terecht, denken dat hij het territorium moet verdedigen, ook als je de hond kent. Een territorium kan alles zijn: huis, tuin, parkeerterrein, stallen, de auto, de bench.

9 Wanneer een kind, of volwassene, naar een hond toegaat, gedraagt deze zich onderdanig, waardoor de hond bevestigd krijgt dat hij in rang hoger is.

10 In deze context is een hond aaien onderdanig gedrag, dus ook hierdoor werd deze hond in zijn rang bevestigd. Een hond die hoger in rang staat heeft ook het recht om niet geaaid te willen worden. Hij mag dat vanuit zijn hogere rang corrigeren, bijten dus, en dat doet hij zoals we weten, niet zo zachtjes!

Enkele signalen, die hetzij allemaal, hetzij enkele ervan, al veel eerder (denk zeker aan dagen of zelfs weken eerder) te zien zijn geweest voor de agressieve uitval:
Niet (meer) luisteren, niets willen loslaten, een (bekend of onbekend) persoon negeren, tegen jou, anderen of tegen je meubels pissen, mensen onderste boven lopen, (hoog) tegen mensen opspringen, tegen je aanhangen of duwen, en eventueel al eens agressie zoals een keer (zacht) grommen of zijn lip optrekken.

Enkele signalen die een hond toont vlak voordat (één of enkele seconden)  hij de aanval inzet:
Hij fixeert je (je strak en dreigend aankijken), hij heeft een hoge en stijve houding en staart, vaak de haren op zijn rug omhoog, lip optrekken, grommen. Dit alles kan zeer kort duren, het aanvallen kan in een seconde gebeuren. Honden gaan er niet eerst over nadenken of het wel goed is wat ze doen.

Wanneer je onverhoopt (alleen) tegenover een agressieve hond staat, hoop ik dat je aan de volgende adviezen kunt denken:
Blijf stilstaan,

maak géén oogcontact, dus kijk de hond niet in de ogen aan, maar houd hem wél in de gaten door langs hem heen te kijken. Met het maken van oogcontact daag je hem namelijk nog meer uit. In zijn ogen ben je dan brutaal naar hem.
Draai hem echter niet je rug toe, dat maakt het (nog) makkelijker voor een hond om aan te vallen.
Probeer iets (stevigs) te pakken waarmee je kunt gooien of beter (want met gooien heb je het voorwerp niet meer ter beschikking): kunt slaan als hij toch gaat aanvallen, en
doe dat op dat moment niet zachtjes (het zielig vinden kan je altijd later nog wel doen)! Als hij niet echt drastisch onder de indruk raakt stopt hij er echt niet mee! En we weten nu toch onderhand wel wat de gevolgen hiervan zijn! Jij zwaar gewond, letsel voor de rest van je leven (als je nog leeft), en de hond wordt gedood.

Wat je kunt doen op het moment van aanvallen of vlak daarvoor:
Schreeuw dan heel hard en boos en
maak je zo groot mogelijk (rechtop proberen te blijven staan).
Probeer iets te vinden waar je de hond mee kunt slaan (zo hard mogelijk met veel lawaai erbij)
Probeer iets tussen jou en de hond te krijgen, meubels, een hek, een deur, desnoods een kleiner voorwerp. Houd er rekening mee dat hij eroverheen kan springen.
Beweeg je als het kan heel langzaam van de hond af door voorzichtig achteruit te lopen totdat je snel weg kunt komen. Bij rennen zet de hond de achtervolging namelijk in.

Daarna (beter is preventief ervoor) is er maar één oplossing als je de hond niet wilt doden: Zijn opvoeding alsnog goed afmaken, niet de hond afmaken.
Bedenk dat de hond kan er feitelijk niets aandoen: Een hond doet altijd alleen:
1) Wat zijn natuur hem ingeeft én
2) Dat waarvan hij denkt dat hij de beste kans heeft te overleven, én
3) dat wat hij niet (af)geleerd heeft.
Maar hij kan dat dus alsnog wel (af)leren! Hoe begrijpelijk het ook is dat je het een hond verwijt, of niet meer vertrouwd, hij hoeft daarom dus niet gedood te worden! Wel moet hij alsnog de duidelijke opvoeding krijgen.

Nawoord
Een hond en kind alleen laten geeft altijd aan dat de kennis over de natuur van honden te kort schiet. Er is maar één oplossing die zowel mens- als hond-vriendelijk is: Dat is hem nooit meer alleen laten met kinderen, en op eigen terrein ook niet met een volwassene, én hem alsnog goed en duidelijk opvoeden. En dat kan nooit betrouwbaar lukken met alleen een zachte hand!

Honden zijn gedomesticeerde wolven en wij moeten leren zijn motivaties goed te begrijpen.
Dit soort voor iedereen verdrietige agressie uitingen kan alleen voorkomen worden wanneer mensen zich gaan realiseren dat een hond geen kindje en geen watje is. Dat er verschil in opvoeding tussen honden moet zijn is logisch, niet elke hond zal met (zoveel) agressie reageren. Maar de honderdduizenden bijtincidenten per jaar, en de 135 000 wegens gedrag afgeslachte honden per jaar maken duidelijk dat de uitdrukking ‘zachte heelmeesters, stinkende wonden’ nog steeds hout snijdt. Een hond wil ook leven en heeft dus recht op een baas die zijn motivaties begrijpt én hem een duidelijke opvoeding geeft. En voordat hierover weer van alles van gemaakt wordt: (her)opvoeden staat niet gelijk aan een hond slaan, maar wanneer je aangevallen wordt en je je moet verdedigen, heb je in de praktijk gewoon geen andere keus.
Niet (willen) corrigeren is een menselijk principe dat tot onmenselijke gevolgen leidt. Vraag je eens af hoe jij je zelf zou voelen wanneer het jouw dochter zou zijn die zo gebeten werd? Of als het jouw hond zou zijn die (dit) letsel veroorzaakt heeft?