Stedendriehoek
ZUTPHEN – Museum Henriette Polak bestaat in 2025 vijftig jaar. Dankzij de in Zutphen geboren mecenas Henriette Polak-Schwarz (1893-1974) opende het museum op 21 juni 1975 zijn deuren. Dat was toen nog gevestigd in het herenhuis De Wildeman, aan de Zaadmarkt in Zutphen. Het gouden jubileum viert Museum Henriette Polak met een omvangrijk programma. De tentoonstelling Parels van Polak, van 19 juli tot en met 26 oktober 2025, vormt het hoogtepunt.
Museum Henriette Polak werd opgericht als hét museum voor Nederlandse figuratieve kunst geworteld in de academische traditie. Dit museum, gevestigd in Zutphen in de geboortestad van Henriette Polak-Schwarz, is een van de vele sociale en culturele initiatieven waar zij zich voor inzette.
De tentoonstelling Parels van Polak beslaat twee verdiepingen. Op de begane grond staat de persoon Henriette Polak centraal en op de eerste verdieping is een dwarsdoorsnede te zien van de collectie over de afgelopen vijftig jaar.
Mecenas Henriette Polak
Henriette Polak werd geboren op 7 november 1893 in Zutphen en zij ontwikkelde zich tot een van de belangrijkste Nederlandse mecenassen en spil in het Amsterdamse culturele circuit. Ze was van onschatbare waarde voor onder andere het Humanistisch Verbond en ze richtte diverse oudedagvoorzieningen op, zoals het Rosa Spierhuis, het verzorgingshuis voor kunstenaars en wetenschappers. Haar beroemde salon in Amsterdam bracht kunstenaars, muzikanten, wetenschappers en intelligentsia bij elkaar. In het eerste deel van de tentoonstelling wordt Henriette Polaks enorme betekenis voor kunst en cultuur belicht evenals haar invloed op het maatschappelijke en sociale leven in Nederland.
Topwerken uit de kerncollectie
In het tweede deel zijn topwerken te zien van onder anderen Gerrit Benner, Fred Carasso, Joop Sjollema, Otto B. de Kat, Maité Duval, Hetty Heyster, Edith Meijering en Riek Wesseling. Met als slotstuk een werk dat via de Stichting Toeverlaat in langdurige bruikleen aan het museum wordt aangeboden. Dankzij een thematische opzet, verrassende multimediale elementen en interactieve onderdelen worden de kunstwerken op een nieuwe manier beleefd – én worden meerdere zintuigen geprikkeld.
Bij de tentoonstelling verschijnt de voorpublicatie De drie levens van Henriette Polak-Schwarz.hHe gg Het is de voorzet voor een biografie die historica Pauline Micheels schrijft.
Bijzondere samenwerking
De tentoonstelling is tot stand gekomen in een bijzondere samenwerking: studenten van Aventus, afdeling Ruimtelijk Vormgever, gaven hier onder leiding van docent Kim Venus vorm aan. De interactieve elementen zijn bedacht door Phil Pot, student Interaction design aan de HKU. International Fragrances and Flavors (IFF), de fabriek met haar oorsprong in Polak & Schwarz, en de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen (KNAW) ontwikkelden de geurelementen.
In het kader van 50 jaar Museum Henriette Polak krijgt ook de kleinzoon van Henriette Polak het podium. Het bijzondere fotowerk van Leo Samama wordt samen met schilderijen en pastels van zijn vrouw Noor Kamerbeek vanaf 19 juli getoond in de museumzaal Salon 2.
Activiteitenprogramma
Rondom de tentoonstelling Parels van Polak organiseert het museum dit jubileumjaar een rijk activiteitenprogramma. Er zijn drie kamerconcerten in de museumzaal: door Marise den Bakker (zang), Manja Smits (harp) en Egbert Jan Louwerse (fluit), en door een strijkkwartet van het Radio Filharmonisch Orkest. Extra bijzonder is dat deze tijdens dit concert de instrumenten van het Walburgiskwartet bespelen. Twee violen, een altviool en een cello zijn door de Zutphense vioolbouwer Theo Dekker gemaakt van de Wilhelminaboom die ooit naast de Walburgiskerk stond. Sinds kort behoort het kwartet tot de museumcollectie van Musea Zutphen.
Daarnaast zijn er lezingen in het Auditorium van onder anderen Leo Samama, de kleinzoon van Henriette Polak, historica Pauline Micheels, en Paulo Martina, directeur van Musea Zutphen. In samenwerking met het Humanistisch Verbond wordt op drie zondagen de humanistische stadswandeling In de voetsporen van Henriette georganiseerd.
De tentoonstelling Parels van Polak wordt mogelijk gemaakt door het Cultuurfonds, mede dankzij het Buziau Geesink Fonds. Met dank aan stichting Gifted Art, International Fragrances and Flavors (IFF), Leo Samama en het Rosa Spierhuis.
Voor meer informatie: info@museazutphen.nl en www.museazutphen.nl.
Foto’s:
Henriette Polak-Schwartz in 1970.
Maïté Duval, Malade d’amour, brons, datum onbekend. Museum Henriette Polak.
Arie Schippers, De gele muur, olieverf op doek, 1999. Museum Henriette Polak.
Wim Oepts, Stadsgezicht, olieverf op doek, 1975. Museum Henriette Polak.
Leo Samama, Matsumoto Castle, 2 april 2014.
