Magische fotografie

Wat is dat toch dat mij zo aantrekt in deze beelden? Op de bovenste verdieping van Huis Marseille, een Amsterdams fotomuseum in een grachtenpand dat zoveel etages kent dat ik elke keer als ik het bezoek halverwege de beklimming naar de zolderetage steevast de tel kwijtraak, druk ik mijn neus zowat tegen de haarscherpe zwart-witfoto van een Frans straattafereel. Locatie is de wijk Montmartre in Parijs, zo rond de een-na-laatste eeuwwisseling. De wijk op de heuvel die zo beroemd is geworden vanwege haar kronkelige straatjes, schildersezels op elke straathoek en pittoreske uitstraling, werd toen nog allesbehalve overlopen door busladingen selfies nemende toeristen. Wat viel er wel te zien? Veel vervallen huizen, sjofel geklede buurtbewoners: niets verhullende armoede. Een wijk waar de toekomst haar hoofd walgend van had afgewend.
De uitvinding van de fotografie leidde tot een kunstvorm die voor mij altijd iets magisch heeft gehouden. De voor eeuwig gestolde beelden vormen een tijdscapsule die je direct kan parachuteren naar een volstrekt andere tijd. Die niet meer bestaat, goddank in dit geval, maar hier alsnog haarscherp tot leven wordt gebracht door de fotograferende Franse broers Seeberger. Zij struinden maandenlang in deze omgeving rond, in de weer met loodzware camera’s en statieven, op zoek naar de onderwerpen waarmee ze prijzen konden winnen.
Misschien zouden sommige politici, die door het schaamteloos ophemelen van een glorieus verleden toen alles zoveel beter leek, successen hopen te vieren bij het electoraat, eens wat vaker naar dit soort beelden moeten kijken. Om weer te beseffen waar we vandaan komen en hoe het nu is. Niet perfect, zeker niet, er valt nog heel wat te verbeteren in onze maatschappij, praat me er niet van. Maar niet door terug te gaan naar ‘vroeger’, waarmee als bij toverslag al onze problemen zouden zijn opgelost. We hebben juist politici nodig die omarmen wat we nu hebben en vooruit willen kijken naar wat we zouden kunnen bereiken. En iedereen daarbij willen meenemen. De gebroeders Seeberger hadden niet alleen oog voor de Parijse elite, die ze ook uitgebreid fotografeerden, maar ook voor de gewone, naamloze man, die geen weet had dat ie 120 jaar later nog eens uitgebreid zou worden bekeken. Zouden onze selfies hier over 100 jaar ook hangen, als tijdsbeeld van de vroege 21^ste eeuw?